Kot wyrywający sierść: objawy i leczenie

Koty słyną ze swojej dbałości o higienę – codziennie starannie pielęgnują sierść, co sprawia, że jest ona gładka, czysta i lśniąca. Czasami jednak ta naturalna potrzeba może wymknąć się spod kontroli. Zdarza się, że koty nadmiernie się wylizują, podgryzają i wyrywają sobie sierść w określonych miejscach, prowadząc do widocznych ubytków w okrywie włosowej.

Powody takiego zachowania mogą być różne – od problemów dermatologicznych po zaburzenia behawioralne. Opiekunowie często niepokoją się nie tylko ryzykiem łysienia, ale także możliwością tworzenia się kul włosowych w przewodzie pokarmowym, gdy kot połyka większe ilości sierści.

W tym artykule omówimy najczęstsze przyczyny wyrywania sierści przez koty oraz metody diagnostyki i leczenia, które mogą pomóc przywrócić komfort i zdrowie Twojemu pupilowi.

Dlaczego mój kot wyrywa sobie sierść?

Najczęstszą przyczyną wyrywania sierści przez koty jest swędzenie skóry, które może być spowodowane przez:

• Zakażenia pasożytami  w tym pchłami , roztoczami Demodex lub Cheyletiella ( świerzb )
• Grzybica skóry , znana również jako dermatofitoza
• Alergie lub przerwy w żywności
• Alergie, znane również jako atopia u kotów lub atopowe zapalenie skóry
• Zakażenie szczególnej części powikłaniem
• Podstawowe znaczenie, takie jak nadczynność przeprowadzenia u kotów i innych

Jeśli wszystkie powyższe przyczyny zostaną wykluczone, możliwe jest występowanie tzw. łysienia psychogennego, czyli kompulsywnego zachowania związanego ze stresem.

Jak oduczyć kota wyrywania sobie sierści?

Jeśli Twój kot wyrywa sobie włosy, prawdopodobnie będziesz musiał udać się do weterynarza. To pierwszy krok w wyłączniku kota przed wyrywaniem włosów.

Aby skutecznie pomóc kotu, należy ustalić przyczynę problemu. Pierwszym krokiem jest wizyta u lekarza weterynarii, który przeprowadzi odpowiednią diagnostykę.

1. Szczegółowy wywiad lekarski

Twój lekarz weterynarii będzie chciał odpowiedzieć na pytania dotyczące przeszłości twojego kota i jego skłonności do wyrywania włosów.

Lekarz może zadać pytania w stylu:

• Od jak dawna Twój kot wyrywa sobie sierść?
• Czy Twój kot poświęca więcej czasu na pielęgnację swojej sierści?
• Ile ma lat?
• Jaki jest styl życia twojego kota: tylko w domu, czy w domu i na zewnątrz? Czy dzieli dom z innymi zwierzętami, np. inne kotami lub psami? Jeśli tak, czy dostępny jest tylko jeden drapak?
• Czy ma kontakt z innymi kotami spoza domu (np. ze schroniska, hotel dla kotów itp.)?
• Czy w domu są jacyś ludzie cierpiący na swędzenie lub wysypkę skórną? Czy w domu zaszły jakieś zmiany, np. nowe dywany, meble, środki czyszczące, aerozole (takie jak parowniki pokojowe) lub dym papierosowy?
• Czy były testy na FIV i FeLV ?
• Czy ostatnio kot przyjmował jakieś leki przeciwpasożytnicze?
• Czy występują jakieś inne choroby (np. problemy żołądkowo-jelitowe, kichanie, kaszel, wzmożone pragnienie, problemy z oddawaniem moczu w domu itp.)?
• Czy występują jakieś inne zmiany w zachowaniu (takie jak otępienie, nadmierne pobudzenie, agresja, strach itp.)?

2. Badanie fizykalne

Lekarz dokładnie zbada kota, zwracając uwagę na miejsca pozbawione sierści, obecność pasożytów oraz inne objawy skórne, takie jak zadrapania, grudki czy zmiany zapalne.

3. Testy skóry i sierści

Lekarz weterynarii może przeprowadzić szereg badań skóry i sierści, aby zidentyfikować potencjalne przyczyny swędzenia, które mogą prowadzić do wyrywania sierści przez kota. Wśród najczęściej stosowanych procedur znajdują się:

• Szczotkowanie sierści w celu sprawdzenia obecności pasożytów zewnętrznych, takich jak pchły, wszy czy roztocza Cheyletiella.
• Zeskrobiny skóry, które pozwalają pod mikroskopem wykryć roztocza żyjące w naskórku.
• Testy taśmowe (tzw. paski przylepne) do analizy obecności jaj pasożytów, drożdżaków, bakterii i innych mikroorganizmów.
• Badanie lampą Wooda (ultrafioletową) – umożliwia wykrycie fluorescencji niektórych grzybów chorobotwórczych, co może sugerować dermatofitozę (grzybicę skóry).
• Trichoskopia, czyli badanie mikroskopowe włosów – pozwala ocenić, czy włosy zostały uszkodzone mechanicznie (przez wylizywanie lub wyrywanie), czy wypadły samoistnie, co pomaga odróżnić łysienie samoistne od łysienia wywołanego zachowaniem kota.

4. Próbki krwi i mocz

Rutynowe badania biochemiczne i hematologiczne oraz analiza może zostać wyprowadzona w celu wykluczenia skutków ubocznych, w tym chorób zapalnych i kardiologicznych , nadczynności kory nadnerczy (choroby Cushinga) oraz .

W celu sprawdzenia nadczynności można dokonać dodatkowego badania, np. pomiary kontrolne T4; zaleca się także wykonanie badań przesiewowych na wirusy, np. wirus białaczki kotów (FeLV) i wirus niedoboru wirusa kotów (FIV).

5. Rutynowe leczenie przeciw pchłom

Alergie na pchły są częstą przyczyną podrażnień skóry i wyrywania sierści u kotów. Leczenie pcheł może pomóc w zapobieganiu lub leczeniu inwazję, zastosowanie kotu komfort i zdrowie.

Alergia na pchły jest bardzo powszechnym problemem. Szacuje się, że nawet 70% kotów kierowanych do dermatologa weterynaryjnego z powodu świądu wykazuje poprawę po zastosowaniu pełnego programu leczenia przeciwpchelnego – nawet jeśli nie stwierdza się obecności pcheł podczas badania.

Z tego względu często zaleca się rutynowe stosowanie leczenia przeciwpchelnego u wszystkich zwierząt w domu. Należy używać skutecznych preparatów pasożytobójczych (w formie kropli typu spot-on, sprayu lub tabletek doustnych), a także zastosować specjalistyczne środki do dezynfekcji środowiska (np. spray do pomieszczeń), które eliminują jaja i larwy pcheł, zapobiegając ich dalszemu rozwojowi.

6. Próba jedzenia

Świąd skóry u kotów może być wynikiem reakcji alergicznej na składniki zawarte w pożywieniu. Aby sprawdzić, czy problem ma podłoże pokarmowe, lekarz weterynarii może zalecić tzw. próbę eliminacyjną. Polega ona na podawaniu kotu przez 6–8 tygodni wyłącznie specjalistycznej, weterynaryjnej diety hipoalergicznej, która nie zawiera potencjalnych alergenów wywołujących reakcję alergiczną.

Jeśli po zakończeniu diety eliminacyjnej kot nadal wyrywa sobie sierść, jest mało prawdopodobne, że przyczyną świądu jest składnik pokarmowy.

Przeczytaj więcej: Najlepsza hipoalergiczna karma dla kotów

7. Biopsja skóry

Po wykluczeniu pasożytów, alergii pokarmowych oraz innych chorób współistniejących, kolejnym krokiem diagnostycznym jest często biopsja skóry – czyli pobranie małych próbek tkanek ze zmian, w których kot wyrywał sobie sierść.

Jeśli wynik biopsji wykaże obecność stanu zapalnego, może to sugerować, że wciąż istnieje fizyczna, niezdiagnozowana przyczyna problemu. Natomiast brak zmian zapalnych przemawia za podłożem behawioralnym, typowym dla łysienia psychogennego u kotów.

8. Testy alergiczne

W przypadku podejrzenia atopowego zapalenia skóry (reakcji alergicznej na alergeny środowiskowe, takie jak pyłki czy roztocza kurzu domowego), lekarz weterynarii może zalecić wykonanie testów alergicznych.

9. Próby leczenia z zastosowaniem środków przeciwzapalnych

Czasami lekarz weterynarii może zaproponować próbne leczenie przeciwzapalne (np. z zastosowaniem kortykosteroidów) przez kilka tygodni. Jeśli przyczyną swędzenia są reakcje alergiczne, takie jak atopia (uczulenie na alergeny środowiskowe, np. pyłki czy roztocza), stan kota zazwyczaj ulega poprawie. Jeśli jednak leczenie nie przynosi efektu, a wszystkie inne przyczyny zostały wykluczone, prawdopodobna staje się diagnoza psychogennego łysienia u kotów, która wymaga odmiennego podejścia terapeutycznego.

Leczenie kota w związku z wyrywaniem przez niego sierści

Leczenie kotów wyrywających sierść zależy od wystąpienia tego zjawiska.

Na podstawie powyższego procesu diagnostycznego lekarz weterynarii może dojść do jednej z dwóch możliwych diagnoz, z których każda wymaga innego podejścia terapeutycznego.

Pierwsza możliwość to swędzenie spowodowane przyczyną fizyczną, które skłania kota do wyrywania sobie sierści. W takim przypadku leczenie koncentruje się na usunięciu czynnika wywołującego – może to obejmować leczenie przeciwpasożytnicze, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze i/lub przeciwzapalne.

Jeśli jednak wszystkie potencjalne fizyczne przyczyny świądu zostaną wykluczone, najbardziej prawdopodobną diagnozą jest psychogenne zapalenie skóry, wymagające odmiennego podejścia – opartego na analizie zachowań i redukcji stresu

Czym jest łysienie psychogenne u kotów?

Psychogenne łysienie u kotów (Feline Psychogenic Alopecia) to stan, w którym kot zaczyna wyrywać sobie sierść, mimo braku wykrywalnej przyczyny fizycznej. Mówiąc prościej – kot pielęgnuje się nadmiernie i wyrywa włosy nie dlatego, że musi, lecz dlatego, że chce to robić.

Pielęgnacja jest naturalną reakcją kota na stres – w sytuacji napięcia kot często odchodzi w ustronne miejsce i zaczyna się intensywnie myć. Uważa się, że taka czynność uwalnia endorfiny, czyli substancje chemiczne wywołujące uczucie przyjemności i ulgi. Jeśli kot przeżywa przewlekły stres, może zacząć „nadużywać” tej strategii radzenia sobie, co przekształca się w kompulsywne zachowanie – prowadzące do wyrywania sierści i powstawania łysych placków.

Psychogenne łysienie najczęściej występuje w domach, gdzie żyje wiele kotów, a także u zwierząt pozostających stale w domu. Jest też częstsze u niektórych ras, takich jak koty syjamskie i inne rasy orientalne.

Najczęściej wyrywana sierść pochodzi z dolnej części ciała – okolic pachwin, brzucha i nasady ogona. Niekiedy problem obejmuje również przednie łapy i inne obszary ciała.

Leczenie łysienia psychogennego u kotów

Ten stan jest bezpośrednio związany ze stresem – koty mogą wykorzystywać pielęgnację jako sposób na radzenie sobie z napięciem. Dlatego leczenie psychogennego łysienia polega przede wszystkim na identyfikacji i eliminacji czynników stresogennych oraz wspieraniu kota w odzyskaniu emocjonalnej równowagi.

1. Zredukuj stres

• Przeanalizuj środowisko życia kota, identyfikując potencjalne źródła stresu (np. zbyt wiele kotów w domu, konflikty między zwierzętami, pojawienie się nowego pupila, dziecka, zmiana rutyny lub nuda).
• Wzbogać otoczenie kota – zapewnij mu więcej uwagi, zabawy z opiekunem, dostęp do drapaków, zabawek interaktywnych, półek czy legowisk w różnych miejscach.
• W razie potrzeby skonsultuj się z behawiorystą specjalizującym się w kotach, który przeanalizuje sytuację i zaproponuje odpowiednie rozwiązania.

2. Wsparcie kota w radzeniu sobie ze stresem

• Wprowadź produkty zawierające feromony uspokajające (np. dyfuzory Feliway), które pomagają obniżyć poziom niepokoju.
• W trudniejszych przypadkach lekarz weterynarii może rozważyć leczenie farmakologiczne –  Wszystkie leki powinny być stosowane wyłącznie na zlecenie lekarza weterynarii, z zachowaniem pełnej ostrożności – ich niewłaściwe użycie może być niebezpieczne dla kota klomipraminą lub fluoksetyną (leki z grupy SSRI, wpływające na mechanizmy regulujące stres), amitryptyliną (lek trójpierścieniowy o działaniu przeciwdepresyjnym i przeciwhistaminowym).

Nadmierna pielęgnacja prowadząca do wyrywania sierści jest poważnym sygnałem, że kot nie radzi sobie ze stresem. Dlatego tak ważna jest szybka diagnoza przyczyny i wdrożenie odpowiedniego leczenia – zarówno behawioralnego, jak i medycznego.