Rak jelit u kotów to rzadka, ale bardzo poważna choroba. Stanowi jedynie niewielki procent wszystkich nowotworów u kotów, ale gdy już się pojawi, często jest złośliwy i trudny do leczenia.

Niestety, około 90% guzów jelitowych u kotów to nowotwory złośliwe, które mają tendencję do szybkiego przerzutowania. Ponieważ objawy raka jelit są często niespecyficzne, choroba zazwyczaj jest diagnozowana dopiero w zaawansowanym stadium.

Czym jest rak jelit u kotów?

Rak odnosi się do każdego złośliwego guza, który może przerzutować lub rozprzestrzeniać się do innych miejsc w ciele. W przypadku raka jelit guz znajduje się w dowolnym miejscu w jelitach. Obejmuje to zarówno jelito cienkie (dwunastnica, jelito czcze i jelito kręte), jak i jelito grube (kątnica, okrężnica i odbytnica).

Możesz również usłyszeć zwrot „rak jelit” używany w odniesieniu do raka żołądka, chociaż bardziej trafnie byłoby to nazwać „rakiem przewodu pokarmowego”, które obejmuje nie tylko jelita, ale także żołądek.

Istnieje wiele różnych nowotworów  jelit, a każdy z nich wymaga innego podejścia do leczenia.

Przyczyny raka jelita grubego

U kotów występuje kilka rodzajów raka jelit, a najczęstszym jest chłoniak. Przyczyna leżąca u jego podłoża jest często trudna do zidentyfikowania.

Chłoniak – najczęstszy nowotwór jelit u kotów

Chłoniak jest zdecydowanie najczęstszym nowotworem jelit u kotów. W wielu przypadkach nie udaje się ustalić konkretnej przyczyny jego wystąpienia, jednak istnieją pewne czynniki, które mogą zwiększać ryzyko jego rozwoju.

Kotom zakażonym wirusem białaczki kotów (FeLV) lub wirusem niedoboru immunologicznego (FIV) częściej diagnozuje się chłoniaka. Dodatkowo, koty żyjące w domach, gdzie pali się papierosy, mają znacząco większe ryzyko zachorowania. Podejrzewa się również związek między przewlekłym stanem zapalnym jelit (np. wywołanym alergiami pokarmowymi) a występowaniem chłoniaka, choć nie zostało to jeszcze jednoznacznie potwierdzone.

Inne nowotwory jelit u kotów

Oprócz chłoniaka u kotów mogą występować także inne nowotwory jelit, takie jak gruczolakorak, guz z komórek tucznych oraz mięśniak gładkokomórkowy (leiomyosarcoma).

Przyczyny tych nowotworów pozostają nieznane. Przypuszcza się, że ich rozwój może być wynikiem kombinacji czynników genetycznych i środowiskowych.

Koty najbardziej narażone na nowotwory jelit

Nowotwory jelit najczęściej diagnozuje się u starszych kotów, zwykle w wieku od 10 do 12 lat. Niektóre rasy wydają się bardziej podatne – przykładowo, u kotów syjamskich ryzyko zachorowania jest prawie dwukrotnie wyższe niż u kotów innych ras.

Objawy raka jelita grubego

Nowotwory jelit mogą powodować szeroki wachlarz objawów ze strony układu pokarmowego. Niestety, są one często nie do odróżnienia od innych chorób przewodu pokarmowego, dlatego diagnoza nowotworu wymaga przeprowadzenia odpowiednich badań.

Do najczęstszych, niespecyficznych objawów nowotworu jelit (oraz innych chorób żołądkowo-jelitowych) należą utrata masy ciała, apatia, ból brzucha oraz obrzęk jamy brzusznej.

Poza ogólnymi objawami koty mogą wykazywać dodatkowe symptomy, które zależą od umiejscowienia nowotworu w przewodzie pokarmowym.

Nowotwory jelita cienkiego często powodują zaburzenia trawienia i wchłaniania składników odżywczych. Wymioty są w tym przypadku jednym z głównych objawów i mogą im towarzyszyć brak apetytu lub całkowita niechęć do jedzenia. W niektórych przypadkach w wymiocinach można dostrzec niestrawioną krew (co nadaje im czerwonawy lub różowy odcień) lub strawioną krew, która wygląda jak fusy po kawie.

Nowotwory jelita grubego mogą dawać zupełnie inny obraz kliniczny, ponieważ guzy zlokalizowane w tej części jelit zaburzają pracę okrężnicy. Chore koty mogą cierpieć na biegunkę, ponieważ ich jelito grube nie jest w stanie wchłonąć wystarczającej ilości wody ze stolca. Z kolei w innych przypadkach nowotwór może blokować jelito, prowadząc do zaparć. Jeśli guz krwawi, w kale może pojawić się świeża, czerwona krew.

Warto pamiętać, że wszystkie te objawy mogą być wynikiem innych chorób przewodu pokarmowego i nie wskazują jednoznacznie na nowotwór. Jeśli Twój kot wykazuje którykolwiek z tych objawów, konieczne będzie przeprowadzenie dokładnej diagnostyki, aby określić przyczynę problemów zdrowotnych.

Diagnostyka raka jelit u kotów

Diagnostykę raka jelit u kotów rozpoczyna się od badania fizykalnego, po którym następują badania laboratoryjne.

Jeśli Twój kot wykazuje objawy choroby przewodu pokarmowego, weterynarz rozpocznie diagnostykę od dokładnego badania klinicznego. Ocenie podlega ogólny stan zdrowia kota, jego masa ciała, jakość sierści oraz ogólna kondycja organizmu. Podczas badania palpacyjnego brzucha lekarz sprawdzi, czy wyczuwa guz w jamie brzusznej lub pogrubienie ścian jelit.

Przeczytaj również: Brzuch mojego kota jest twardy: Kiedy się martwić?

Następnie weterynarz prawdopodobnie zleci podstawowe badania laboratoryjne.

Pełna morfologia krwi oraz profil biochemiczny surowicy pomogą wykluczyć inne potencjalne przyczyny problemów żołądkowo-jelitowych. Ponieważ wiele różnych schorzeń może powodować wymioty, biegunkę i utratę masy ciała, wykonanie badań krwi jest kluczowe w zawężeniu listy możliwych diagnoz.

W wynikach badań krwi mogą pojawić się nieprawidłowości sugerujące chorobę jelit, takie jak niedokrwistość (związana z krwawieniem z guza), obniżony poziom białka (spowodowany zaburzeniami wchłaniania białek w jelitach) lub podwyższony poziom wapnia we krwi (często występujący przy chłoniaku).

Jeśli wyniki badań laboratoryjnych sugerują chorobę jelit, kolejnym krokiem jest diagnostyka obrazowa.

Radiografia (RTG) może zostać wykorzystana jako wstępne badanie przesiewowe w celu wykrycia dużych, wyraźnie widocznych mas lub oznak niedrożności jelit. Z kolei badanie ultrasonograficzne (USG) pozwala wykryć mniejsze guzy, pogrubienie ścian jelit oraz powiększone węzły chłonne w jamie brzusznej.

Jeśli podczas badań obrazowych zostanie wykryta masa nowotworowa, weterynarz pobierze próbkę tkanki do analizy. Można to zrobić na kilka sposobów:

• Endoskopia – przy użyciu cienkiej kamery wprowadzanej do przewodu pokarmowego
• Biopsja chirurgiczna – pobranie próbki podczas zabiegu operacyjnego
• Aspiracja cienkoigłowa (FNA) – pobranie próbki komórek za pomocą cienkiej igły, często pod kontrolą USG

Bez względu na metodę pobrania próbki, zostaje ona wysłana do badania histopatologicznego. Patolog analizuje tkankę pod mikroskopem, aby określić, czy guz jest nowotworowy i, jeśli tak, jaki to typ nowotworu. To kluczowe dla dalszego planu leczenia i rokowania.

Leczenie raka jelit u kotów

Leczenie nowotworów jelit u kotów

Najczęstszym nowotworem jelit u kotów jest chłoniak, a jego leczenie zazwyczaj wymaga chemioterapii.

W niektórych przypadkach można podjąć próbę chirurgicznego usunięcia guza, jeśli jest to możliwe. Może to pomóc w złagodzeniu objawów i poprawie jakości życia kota. Niektóre rodzaje chłoniaka, określane jako chłoniak niskiego stopnia, dobrze reagują na chemioterapię – u takich kotów możliwe jest przeżycie kilku lat przy odpowiednim leczeniu.

W przypadku chłoniaka wysokiego stopnia rokowania są mniej optymistyczne. Nawet przy chemioterapii remisja zwykle trwa tylko kilka miesięcy, a objawy szybko powracają.

Jeśli chemioterapia nie jest opcją, weterynarz może zalecić leczenie prednizonem (sterydem), które pomoże złagodzić objawy choroby i zapewnić opiekę paliatywną (podobną do hospicjum u ludzi). Średni czas przeżycia kotów leczonych prednizonem wynosi około 2–3 miesiące.

W przypadku innych typów nowotworów jelit rokowania i leczenie zależą od rodzaju nowotworu oraz jego umiejscowienia.

• Jeśli nowotwór ma postać pojedynczego guza, czasami można go usunąć chirurgicznie. Nawet po operacji weterynarz może zalecić chemioterapię, aby zmniejszyć ryzyko przerzutów.
• Nowotwory rozsiane po całych jelitach nie nadają się do usunięcia chirurgicznego i w takich przypadkach stosuje się chemioterapię jako główną metodę leczenia.

Nowotwory jelit u kotów są trudne do zdiagnozowania, ponieważ ich objawy przypominają wiele innych chorób przewodu pokarmowego. Jeśli Twój kot wykazuje przewlekłe objawy ze strony układu pokarmowego, które nie ustępują po podstawowym leczeniu, warto skonsultować się z weterynarzem i wykonać bardziej szczegółowe badania diagnostyczne. Wczesne wykrycie choroby może znacząco zwiększyć szanse na skuteczne leczenie.