Nov 28, 2024 
Koty występują w najróżniejszych kształtach i rozmiarach, a ich futerko zachwyca feerią odcieni i wzorów. Ale czy kiedykolwiek przyjrzałeś się ich oczom? To prawdziwe klejnoty w kociej biżuterii! Każdy kot jest unikatowy, a dziś przyjrzymy się temu, co czyni ich oczy tak wyjątkowymi. Gotowi na fascynującą podróż do świata kocich spojrzeń?
Jaki kolor oczu mogą mieć koty?
Wiesz już, że kocie oczy potrafią hipnotyzować odcieniami błękitu, zieleni czy złota. Ale to tylko wierzchołek góry lodowej! Niektóre kolory są tak rzadkie, że można je nazwać „jednorożcami w świecie kotów”. Zaskoczymy Cię, jak wiele o oczach Twojego futrzaka jeszcze nie wiesz.
Poniżej szczegółowo omówimy różne kolory oczu i powody, dla których występują.
Budowa oka
Zanim zanurzymy się w temat kolorów, mała lekcja anatomii! W tęczówce — kolorowym „pierścieniu” otaczającym źrenicę — kryje się cały sekret. To właśnie tutaj barwnik melanina robi swoje magiczne sztuczki, decydując, czy Twój kot ma spojrzenie jak błękitne niebo, czy złote słońce. Przy okazji, tęczówka ma też inne zadanie: kontrolowanie rozmiaru źrenicy i wpuszczanie odpowiedniej ilości światła. Czyż to nie fascynujące?
Kolor tęczówki
Melanina to superbohater w świecie pigmentów. Im więcej jej w oku, tym ciemniejsze i bardziej intensywne kolory oczu ma Twój kot. Przykład? Kot z dużą ilością melaniny może mieć miedziane oczy, które wyglądają jak topione złoto. Magia? Nie, to biologia!
Prawdziwy kolor oczu
Kocięta rodzą się z zamkniętymi oczami, które otwierają około 10. dnia życia. I niespodzianka: wszystkie maluchy zaczynają z niebieskimi oczami! Dopiero około 6. tygodnia życia pigment zaczyna się „budzić” i tworzy docelowy kolor. Prawdziwy odcień pojawia się na dobre w 3–4 miesiącu. Wiesz, co to oznacza? Że przez chwilę wszystkie kocięta wyglądają jak malutkie syjamy!
Przeczytaj także: Kiedy kocięta otwierają oczy? Wyjaśnienie rozwoju oczu u kociąt
Kocięta zazwyczaj uzyskują swój stały kolor oczu w 3–4 miesiącu życia. Ta wiedza może być przydatna w ustalaniu wieku kociaka.
Różne rodzaje oczu u kotów
Teraz, gdy już wiemy, gdzie w oku znajduje się kolor (tęczówka) i jak jest on wytwarzany (przez produkcję melaniny), omówmy typy kolorów, które możemy zobaczyć w kocich oczach naszych pupili. Istnieje szeroka gama podobnych do siebie barw, ale w tym artykule wyszczególnimy głównie te, które łatwo można od siebie odróżnić.
1. Oczy niebieskie
„Koty o niebieskich oczach to koci odpowiednik gwiazd filmowych – wszyscy się nimi zachwycają! Ten kolor jest szczególnie popularny u ras takich jak syjamskie i ragdolle, ale pamiętaj, że niebieskie oczy u dorosłych kotów to nie tylko uroda, ale i brak melaniny. Kto potrzebuje pigmentu, gdy wygląda jak model na okładce magazynu?”
2. Oczy zielone
„Zielone oczy kotów to spojrzenie tajemniczości. Nie ma reguły, kto może je mieć – możesz spotkać je zarówno u kota podwórkowego, jak i rasowego egipskiego mau. A jeśli Twój kot ma zielone oczy, to… gratulacje, masz w domu małego Smerfa!”
Zielone oczy mogą być normalną cechą niektórych ras kotów, takich jak egipski mau lub rosyjski niebieski.
Przeczytaj także: 100 niesamowitych imion dla kotów o zielonych oczach
3. Oczy żółte, pomarańczowe, bursztynowe i złote
„To chyba najpopularniejszy kolor wśród kotów, ale nie daj się zwieść! Niezależnie od odcienia, każda tęczówka opowiada historię. Jasnożółte oczy mówią: ‘Uwielbiam biegać za laserkiem!’, a te głęboko złote: ‘Władam tym domem. I tą kanapą.’”
4. Oczy miedziane
„Miedziane oczy to coś jak rzadki klejnot – występują nieczęsto, ale gdy je zobaczysz, nie możesz oderwać wzroku. Wyglądają, jakby koty miały w oczach zachodzące słońce. Kto potrzebuje diamentów, gdy ma brytyjskiego krótkowłosego z takimi oczami?” kotów brytyjskich krótkowłosych.
5. Oczy różnobarwne
Czy kiedykolwiek przyszło Ci zobaczyć kota z dwojgiem różnych oczu? Tego typu zjawisko nazywa się całkowitą heterochromią i może wystąpić u wszystkich kotów, zwłaszcza tych o białym futrze.
Kiedy kot ma heterochromię, czyli różnobarwność tęczówki, to jedno oko może mieć niebieskie, a drugie, na przykład, żółte. W każdej jego tęczówce ilość melaniny jest wówczas innna. Heterochromia częściej występuje u białych kotów, ponieważ jest powiązana z genem tego koloru sierści.
Przeczytaj także: Heterochromia u kotów: koty o różnych kolorach oczu
6. Oczy o kolorze mieszanym
Tęczówki niektórych kotów mogą stanowić mieszankę różnych kolorów, na przykład żółtego i zielonego lub zielonego i niebieskiego. Takie zjawisko określa się mianem dichromatyzmu.
7. Oczy czerwone
Koty nie mogą mieć widocznie czerwonych oczu, jednak jeśli wykonasz zdjęcie z lampą błyskową futrzakowi o niebieskich, pozbawionych melaniny oczach, będą one lśniły czerwienią, ponieważ w takim przypadku światło odbija się od tylnej części oka (tapetum lucidum). Dla porównania oczy o kolorze innym niż niebieski będą świeciły wówczas na żółto lub zielono.
Zagadnienia zdrowotne
Chociaż kolor oczu nie warunkuje zwykle żadnych problemów zdrowotnych, niektóre barwy tęczówki mogą zwiększać prawdopodobieństwo wystąpienia pewnych schorzeń.
Być może obiło Ci się o uszy, że białe koty z niebieskimi oczami prawdopodobnie są głuche. Jest w tym trochę prawdy. Koty o białym umaszczeniu noszą gen W odpowiadający za kolor ich futra. Gen ten może być silnie powiązany z dziedziczną wrodzoną głuchotą, szczególnie u kotów z co najmniej jednym niebieskim okiem. Białe koty z dwojgiem niebieskich oczu są od 3 do 5 razy bardziej narażone na głuchotę niż koty z obojgiem oczu w kolorze innym niż niebieski. W celu stwierdzenia głuchoty u nosicieli genu W wykonać można badanie słuchu metodą BAER.
Miedziane oczy są zwykle cechą konkretnych ras, na przykład kota brytyjskiego krótkowłosego, lecz niekiedy mogą oznaczać, że zwierzę cierpi na zespolenie wrotno-oboczne. To schorzenie naczyń wątroby, które poza miedzianym zabarwieniem oczu powoduje też niedostateczny wzrost, wymioty , biegunkę, utratę wagi, zdezorientowanie i drgawki. Jeśli Twój kot ma którykolwiek z tych objawów, umów się na wizytę u weterynarza.
Czy kolor oczu ma związek z kolorem sierści?
Mimo że melanina odpowiada zarówno za kolor sierści, jak i kolor oczu, u kotów działa ona nieco inaczej niż u ludzi. Oznacza to, że kot o ciemnym kolorze sierści, np. czarnym, który ma w niej dużo melaniny, może mieć zielone oczy o niskiej zawartości melaniny.
Wyjątkiem są białe koty. Wiemy już, że koty te noszą gen W odpowiadający za białe futro i dający większe prawdopodobieństwo posiadania niebieskich oczu. W tym przypadku białe futro jest powiązane z niebieskimi oczami i głuchotą.
Czy oczy kota zmieniają kolor?
Jak już wiemy, kocięta rodzą się z niebieskimi oczami, a ich kolor zmienia się od około 6 tygodnia do 3–4 miesiąca życia, kiedy to przyjmują one wówczas swój stały kolor. Jakakolwiek zmiana koloru po tym wieku stanowi odstępstwo od normy i może być oznaką problemów zdrowotnych.
Nagła zmiana koloru oczu może stanowić sygnał, iż kot wymaga pilnej interwencji weterynaryjnej, na przykład wskutek urazu, infekcji wirusowej lub bakteryjnej, zaburzeń ogólnoustrojowych bądź guzów oka.
Urazy oraz infekcje wirusowe lub bakteryjne mogą powodować zmętnienie oka (z powodu stanu zapalnego, owrzodzeń itp.), zaczerwienienie oka (krwawienie do oka z powodu urazu, zapalenie błony naczyniowej) lub podrażnienia ogniskowe (infekcje, owrzodzenia itp.). Całkowicie zmętnione lub białe oko może wskazywać na zwiększone ciśnienie śródgałkowe (jaskrę).
Przyczynami ogólnymi mogą być zaćma cukrzycowa, wysokie ciśnienie krwi powodujące znaczne rozszerzenie źrenic, a nawet ślepota (odwarstwienie siatkówki) i zakażenie wirusowe (FIP, zakaźne zapalenie otrzewnej u kotów).
Guzy oka mogą obejmować cały gałkę oczną, powodując jej powiększenie lub deformację, lub mogą występować tylko w części oka. Zmianę koloru tęczówki powoduje na przykład czerniak.
Problemy z oczami, na które mogą cierpieć koty, to materiał na osobny artykuł. Nadrzędna zasada, którą warto się kierować w ich kwestii, jest następująca: jeżeli u kota wystąpi zmiana koloru tęczówki lub gałki ocznej, zmiana wielkości źrenic (lub ich dysproporcja), powiększenie gałki ocznej, ból oka lub sączenie się z niego jakiejkolwiek wydzieliny, zdecydowanie należy udać się z nim do weterynarza.
U kociąt po ukończeniu 6. tygodnia życia zmiana koloru oczu jest zjawiskiem normalnym, lecz u kota dorosłego stanowi to niepokojący objaw, który trzeba skonsultować z weterynarzem.
Przeczytaj także: Układ pokarmowy kota: anatomia, choroby i leczenie
